Służba Celna i muzealnicy przygotowali uroczystość z „rozmachem medialnym”, który promował bialskie zbiory muzealne i zarazem gest celników. Była to też dobra zapowiedź, przed kamerami i fleszami aparatów, jesiennego otwarcia dużej ekspozycji ikon podczas jubileuszu 50-lecia bialskiego muzeum.
W uroczystym przekazaniu udział wzięli: bialski prezydent Dariusz Stefaniuk, dyrektor Izby Celnej, mł. insp. Waldemar Chaba oraz dyrektor Muzeum Południowego Podlasia Małgorzata Nikolska. Stefaniuk obiecał, że będzie zabiegać o pozostawienie izby w Białej Podlaskiej, gdyż celnicy przynoszą pożytki.
Cieszę się, że kolekcja dalej rośnie. Do nowych sal muzeum też trafią ikony. Szukamy sponsorów. Są firmy zainteresowane mecenatem nad kolekcjami
– mówił Stefaniuk.
Dyrektor izby zaś zaakcentował, że w roku jubileuszu muzeum mógł przekazać dar ikon. Przed Dniem Samorządowca złożył też życzenia prezydentowi.
Marzena Siemieniuk, rzecznik prasowy Izby Celnej poinformowała nas, że pochodzące z XIX i początku XX w., powstałe w nieznanych warsztatach rosyjskich ikony oraz obraz olejny przedstawiający Tadeusza Kościuszkę, naczelnika powstania z 1794 r. przeciwko Rosji i Prusom, trafiły do muzeum dzięki decyzji Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie. Wcześniej, sąd postanowił, aby przeszły na własność skarbu państwa.
Ikony zatrzymane zostały przez celników w grudniu 2015 r. na kolejowym przejściu granicznym w Terespolu. Przemycała je do Polski 77-letnia Rosjanka. Trzy ikony schowane były wtedy w należącej do kobiety torbie, pozostałe piętnaście w pościeli. Jak tłumaczyła Rosjanka, większość ikon miała trafić na warszawski targ staroci do umówionego wcześniej kolekcjonera
– wyjaśnia Siemieniuk.
Dodaje, że jak wynika z opinii rzeczoznawcy, ikony malowane na drewnie i stanowiące większość przekazanych obiektów przedstawiają typowe dla ikonografii prawosławnej wizerunki Matki Boskiej Tychwińskiej, Matki Boskiej Włodzimierskiej, Matki Boskiej Pocieszycielki Strapionych, Chrystusa Pantokratora oraz Świętego Mikołaja. Część ikon przedstawia motyw kalendarza świąt prawosławnych (tzw. ikona Wszystkie Święta).
Marzena Siemieniuk, wyjaśnia, że obraz olejny „Tadeusz Kościuszko” powstały w I połowie XX w., namalowany przez nieznanego artystę, zatrzymany został przez funkcjonariuszy celnych kilka lat wcześniej na kolejowym przejściu granicznym w Dorohusku. Ukryty był w przedziale kierownika pociągu relacji Kijów-Berlin.
