Zakres i źródła prawa transportowego

Prawnicy specjalizujący się w prawie transportowym z kancelarii BE LAW. Radca Prawny Bydgoszcz wskazuje, że prawo transportowe nie stanowi samodzielnej gałęzi prawa, lecz obejmuje zbiór przepisów z różnych dziedzin, głównie administracyjnego i cywilnego. W praktyce dotyczy wszystkich aspektów przewozu osób i rzeczy, a jego regulacje rozciągają się na transport drogowy, kolejowy, morski, lotniczy i śródlądowy.

W przypadku transportu drogowego podstawowe znaczenie mają trzy ustawy: ustawa o transporcie drogowym, prawo przewozowe oraz Kodeks cywilny. Pierwsza z nich reguluje warunki legalnego wykonywania działalności transportowej, druga prawa i obowiązki stron umowy przewozu, a trzecia ogólne zasady zawierania umów i odpowiedzialności kontraktowej. Oprócz aktów krajowych, przedsiębiorcy działający poza granicami Polski muszą przestrzegać również przepisów międzynarodowych, w tym przede wszystkim konwencji CMR oraz umowy ADR dotyczącej przewozu towarów niebezpiecznych.

Transport drogowy w świetle prawa administracyjnego

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym określa warunki, które muszą zostać spełnione przez przedsiębiorcę wykonującego transport drogowy rzeczy lub osób. Dotyczy to zarówno przewozów krajowych, jak i międzynarodowych, zarówno zarobkowych, jak i niezarobkowych (na potrzeby własne).

Zgodnie z ustawą, prowadzenie działalności w zakresie transportu drogowego wymaga uzyskania odpowiednich zezwoleń i licencji. Przedsiębiorca musi także spełniać określone wymogi organizacyjne, finansowe i kadrowe, a także wykazać się dobrą reputacją. Ustawa przewiduje także szereg obowiązków w zakresie prowadzenia dokumentacji oraz poddawania się kontrolom Inspekcji Transportu Drogowego.

W przypadku naruszenia przepisów ustawy, przewoźnik może zostać ukarany administracyjną karą pieniężną, a w skrajnych przypadkach utracić licencję. Dlatego szczególnie istotne jest stałe monitorowanie zmian legislacyjnych oraz przestrzeganie procedur.

Odpowiedzialność cywilna i umowy w przewozach

Prawo przewozowe, jako ustawa regulująca stosunki cywilnoprawne w przewozach krajowych, określa obowiązki przewoźnika wobec nadawcy i odbiorcy przesyłki. Obejmuje to m.in. kwestie związane z opóźnieniem dostawy, uszkodzeniem towaru, czy też jego zaginięciem. Przewoźnik ponosi odpowiedzialność na zasadach określonych w ustawie, a dochodzenie roszczeń możliwe jest zarówno na drodze sądowej, jak i w ramach postępowań reklamacyjnych.

W relacjach z kontrahentami szczególne znaczenie mają również umowy spedycji i leasingu, które uregulowane zostały w Kodeksie cywilnym. Przewoźnik, jako przedsiębiorca, powinien także zadbać o odpowiednie ukształtowanie umów zawieranych z podwykonawcami i innymi partnerami z uwzględnieniem ryzyka, odpowiedzialności i terminów realizacji usług. Ważne, aby zapisy umów nie były sprzeczne z ustawą. W przeciwnym razie będą nieważne z mocy prawa. Niedopuszczalne jest przerzucanie całości odpowiedzialności za szkody na klienta lub ograniczanie własnej odpowiedzialności w sposób nieprzewidziany przez ustawę.

Międzynarodowe regulacje a działalność transportowa

W przypadku wykonywania przewozów międzynarodowych, polski przedsiębiorca musi stosować się do przepisów prawa międzynarodowego. Najczęściej stosowanym aktem jest Konwencja CMR, która reguluje odpowiedzialność przewoźnika za przewozy drogowe towarów między państwami sygnatariuszami. Dodatkowo w przypadku przewozu materiałów niebezpiecznych, zastosowanie ma umowa ADR, a zasady dostępu do rynku przewozów międzynarodowych uregulowane zostały w rozporządzeniach unijnych, takich jak:

Rozporządzenie (WE) nr 1072/2009,
Rozporządzenie (WE) nr 561/2006 dotyczące czasu pracy kierowców.

W praktyce oznacza to, że przewoźnik musi znać prawo polskie, ale również obowiązujące go regulacje unijne i konwencje międzynarodowe. Niedopełnienie obowiązków wynikających z tych aktów może skutkować zatrzymaniem pojazdu, nałożeniem kary pieniężnej lub cofnięciem licencji.

Prowadzenie działalności transportowej wymaga znajomości zarówno przepisów administracyjnych, które regulują warunki wykonywania zawodu przewoźnika, jak i norm cywilnoprawnych określających odpowiedzialność za wykonanie usług. Przedsiębiorcy powinni na bieżąco weryfikować obowiązki wynikające z ustaw krajowych oraz konwencji międzynarodowych, zwłaszcza przy przewozach transgranicznych. Niewłaściwie skonstruowane umowy, brak wymaganych zezwoleń lub naruszenie przepisów unijnych mogą prowadzić do dotkliwych kar. Z tego względu stała obsługa prawna oraz dbałość o zgodność działania z obowiązującymi regulacjami stanowią jeden z filarów bezpiecznego funkcjonowania w branży transportowej.

Bezpieczne prowadzenie działalności transportowej wymaga sprawnej organizacji operacyjnej, ale również znajomości aktualnych przepisów. Weryfikacja dokumentacji, licencji i umów przez prawnika może zapobiec konsekwencjom prawnym i finansowym. Lepiej działać prewencyjnie, niż reagować dopiero po kontroli lub sporze z kontrahentem.

BE LAW. Radca Prawny Bydgoszcz

Dane kontaktowe:

Telefon: +48 52 3708005

E-mail: biuro@belaw.pl

Strona: www.belaw.pl

Adres kancelarii:

ul. Jagiellońska 69/1

85-027 Bydgoszcz

Godziny otwarcia:

Poniedziałek: 09:00 – 17:00

Wtorek: 09:00 – 17:00

Środa: 09:00 – 17:00

Czwartek: 09:00 – 17:00

Piątek: 09:00 – 17:00

Michał Wyrostkiewicz (1)

Lublin: KUL z dotacją dla swojej Filii w Stalowej Woli